ลักษณะต่างของการบินผลาดแผลง

สืบเนื่องจากเห็นมีคนถามถึงท่าแสดงการบินของฝูงบินแสดงการบินผลาดแผลง วันนี้ก็เลยเขียนบทความนี้ขึ้นมา เพื่อแนะแนวท่าให้การทำความเข้าใจพื้นฐานกับศัพท์ที่ใช้ในการแสดงการบินฯ

ท่าแสดงการบินผลาดแผลงของทุกฝูงบิน ก็ประยุกต์มาจากท่าพื้นฐาน 2 ท่าคือ

1. Loop
2. Roll

การทำลูป(Loop) ก็คือการบินเป็นวงกลม 360 องศา

Loop

การทำโรล (Roll) ก็คือการพลิกควงหมุนลำตัวเครื่องบิน 360 องศา

Roll

และจากท่าพื้นฐานทั้งสองท่านี้ ก็จะประยุกต์แตกแขนงแยกย่อยออกเป็นท่าบินอื่นๆ เช่น
Half Loop, Half Roll นั่นก็คือทำแค่ครึ่งเดียว แค่ 180 องศา ดังนี้

ท่านี้คือ Vertical Half-Loop หรืออีกชื่อหนึ่งคือ Immelmann เป็นการทำครึ่งลูปขึ้น

Immelmann

แต่ถ้าทำครึ่งลูปลง จะเรียกว่า Descending Half-Loop หรืออีกชื่อเรียกหนึ่งคือ Split-S

Split-S

ทั้ง Immelmann และ Split-S จะบินเข้าได้ทั้งสองทาง คือจะบินเข้าจากทางซ้ายมือ ตามในภาพ หรือจะบินเข้าจากทางขวามือ ก็ได้ และยังสามารถประยุกต์เพิ่มทำซ้ำ เรียกว่า Double Immelmann และ Double Split-S

Double Immelmann

การทำท่าครึ่งวงกลม 2 ครั้ง ก็จะเท่ากับเป็นหนึ่งวงกลมหรือหนึ่ง Loop แต่สิ่งที่แตกต่างทำให้มันไม่ใช่ท่า Loop ก็คือ มีการพลิกลำตัวครึ่งรอบ (Half Roll)สองครั้งในระหว่างการทำลูป (การบินท่า Loop จะไม่มีการพลิกควงหมุนตัวเครื่องบิน)

นอกจากนี้ในท่าเต็ม Loop ก็ยังมีการประยุกต์เป็นท่า Cuban 8

Cuban 8

และท่านี้ก็สามารถทำแค่ครึ่งเดียวคือ Half Cuban 8

Half Cuban 8

แล้วจากท่า Cuban 8 ก็ประยุกต์ต่อออกไปอีกเป็นท่า Cloverleaf

Cloverleaf

สำหรับท่า Roll นั้น มีชื่อเรียกเต็มๆ ว่า Aileron Roll แต่ผู้คนมักจะเรียกสั้นๆ ว่า Roll

คราวนี้ลองมาดูท่าที่ประยุกต์มาจากท่า Roll กันบ้าง

นอกจากสามท่าบินข้างต้นแล้วก็ยังมีท่า Barrel Roll

ที่อธิบายมาเป็นชื่อท่าบินต่างๆ ซึ่งทีมฝูงบินผลาดแผลงต่างๆ ก็จะนำมาใช้ในการแสดงการบินโดยผสมรวมเข้ากับการบินเกาะหมู่ของฝูงบิน

ขออธิบายรูปแบบการบินเกาะหมู่ของฝูงบินก่อน คือ

• Delta Formation คือการบินเกาะหมู่ในรูปทรงตัว V



Delta FormatioN

• Diamond Formation คือการบินเกาะหมู่สี่ลำหรือมากกว่าในรูปทรงข้าวหลามตัด

Diamond Formation

เมื่อฝูงบินผลาดแผลงบินเกาะหมู่จะรูปทรงใดก็ตาม แล้วทำ Loop หรือ Roll ก็จะเรียกชื่อดังนี้ เช่น
Delta Loop, Delta Roll, Diamond Loop หรือ Diamond Roll เป็นต้น

ทีม Blue Impulse บินท่า Wide Delta Loop ในปี 2012

คาดว่าถัึงตรงนี้ก็คงพอจะจับแนวทางชื่อเรียกท่าการบินผลาดแผลงต่างๆ กันได้บ้าง

ต่อไปก็เป็นชื่อเรียกของลักษณะการบิน หลักๆ ก็น่าจะมีดังนี้

• Pass คือการบินผ่านจากซ้ายไปขวา หรือ ขวาไปซ้าย ก็แล้วแต่
• Cross คือการบินตัดกัน
• Break คือการแยกตัวจากกัน
• Reverse คือการทำย้อนกลับ เช่น ปกติจะทำตามทิศทางเดินของเข็มนาฬิกาคือ ซ้ายไปขวา
  แต่ reverse คือการทำทวนเข็มนาฬิกา คือจาก ขวาไปซ้าย ประมาณนี้เป็นต้น

พอเอาเข้าไปประยุกต์ร่วมกับการแสดงการบิน ก็จะได้เป็นเช่นนี้

Delta Pass

Head-on Pass : Bottom to Bottom

Crossing Break

Side by Side Loops

สำหรับภาพนี้เป็นภาพรวมท่าบินผลาดแผลงต่างๆ 

ลองสังเกตท่าที่ 4  กับท่าที่ 7 จะเห็นว่าเป็นการควงสว่านทั้งคู่ แต่ถ้าควงสว่านโดยท่า Roll เรียกว่า Spin
แต่ถ้าใช้ท่า Loop จะเรียกว่า Spiral

ทั้งหมดที่กล่าวมาก็เป็นพื้นฐานของการบินผลาดแผลง ซึ่งยังมีรายละเอียดปลีกย่อยอีกเยอะ ผู้ที่สนใจก็ควรศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติม บทความชิ้นนี้เป็นเพียงการแนะนำเบื้องต้นอันจะทำให้มีความเข้าใจในการแสดงการบินผลาดแผลงมากขึ้นเพื่อเพิ่มอรรถรสในการชม

ลองดูคลิ้ปการบินของทีม Black Knights กัน คลิ้ปนี้มีชื่อท่าบินต่างๆ กำกับไว้ด้วย

ท่าแยกตัวหลังจากเริ่มเปิดตัว คือท่า Vertical Break คนทำคลิ๊ปคงลืมใส่กำกับ

หวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อยสำหรับผู้ที่สนใจ