โครงการ F-X2 ของบราซิล

สืบเนื่องมาจากนสพ.รายวัน Folha de Sao Paulo ของบราซิล รายงานเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2013 ที่ผ่านมาว่า เครื่องบิน Rafale ของฝรั่งเศสจะแพัการประมูลโครงการ F-X2 ซึ่งเป็นโครงการจัดหาเครื่องบินรบใหม่จำนวน 36 ลำเพื่อทดแทนเครื่องบินรบเก่าแบบ F-5E/F และ Mirage 2000 ที่ซื้อต่อมาจากฝรั่งเศสเมื่อปี 2005

F-5EM ของบราซิล

อันนี้คงต้องย้อนกลับไปเล่าความเป็นมาของโครงการนี้กันหน่อย เพราะมันเป็นโครงการที่ล่าช้าเนิ่นนานมากและมีเกมส์การเมืองเข้ามาพัวพันเกี่ยวข้อง อีกทั้งโครงการนี้เป็นที่สนใจของ Hard Core วงการอาวุธยุทโธปกรณ์ของไทยเป็นอย่างมากเนื่องจากลุ้นที่จะให้เครื่องบิน Jas-39 Gripen ของสวีเดนที่กองทัพอากาศไทยสั่งซื้อเข้ามาประจำการ ได้เป็นผู้ชนะรับการดัคเลือก

Jas-39 Gripen กองทัพอากาศไทย

แรกเริ่มเดิมทีเลยนั้นมันคือโครงการ F-X ในปี 2001 แต่ถูกระงับในปี 2003 และถูกยกเลิกในเดือนกุมภาพันธ์ 2004 เนื่องจากขาดแคลนงบประมาณและปัญหาด้านการเมือง

ต่อมาในเดือนมกราคม 2008 โครงการนี้ได้ถูกนำขึ้นมาพิจารณากันใหม่อีกครั้ง และเมื่อเริ่มต้นโครงการมีผู้เสนอตัวเข้าแข่งขันทั้งหมด 6รายคือ

1. บ.Boeing ของสหรัฐฯ เสนอเครื่องบิน F/A-18 E/F Super Hornet

   

   F/A 18E/F

2. บ.Dassault ของฝรั่งเศส เสนอเครื่องบิน Rafale
3. บ.EADS ของอังกฤษ เสนอเครื่องบิน Eurofighter
4. บ.Lockheed Martin ของสหรัฐฯ เสนอเครื่องบิน F-16 Block 60
5. บ.Saab ของสวีเดน เสนอเครื่องบิน JAS-39 Gripen NG
6. บ.Sukhoi ของรัสเซีย เสนอเครื่องบิน SU-35

แต่ละบริษัทก็นำเสนอจุดเด่นของตนเองดังนี้

• Rafale ว่าเครื่องของตนคล่องตัวกว่า F/A-18 และมีกำลังมากกว่า Gripen
• F/A-18 ก็กล่าวว่า Rafale แพงกว่า และยังขายใครไม่ได้นอกจากฝรั่งเศสเท่านั้นเอง แต่ F/A-18 ขายให้กับกองทัพอากาศของออสเตรเลีย
• Gripen ก็ว่าเครื่องของตนราคาถูกที่สุด และสามารถขึ้นลงจากถนนได้

หลังจากบราซิลได้ทำการทดสอบประเมินผลแล้ว มีผู้ได้รับการคัดเลือก 3 รายโดยกองทัพอากาศของบราซิลจะนำผลสรุปการประเมินผลของเครื่องบินทั้ง 3 แบบ (Rafale, F/A-18 Super Hornet และ Jas-39 Gripen) เสนอต่อรัฐบาลภายในเดือนสิงหาคม 2009 แต่ก็ไม่สามารถทำได้ทันตามที่ประกาศไว้ ตรงนี้คิดว่าน่าจะถูกแรงกดดันจากทางด้านการเมือง และไม่ว่าจะด้วยเหตุผลกลใดก็ตาม ต่อมาในเดืนอมกราคม 2010 กองทัพอากาศของบราซิลได้ทำรายงานสรุปการทดสอบประเมินผลดังนี้

“โดยรวมแล้ว Gripen NG มาเป็นอันดับหนึ่ง อันดับสองเป็นของ F/A-18 และอันดับท้ายสุดเป็น Rafale”

Gripen NG

อย่างไรก็ตาม ทอ.บราซิลแจ้งว่าแม้รายงานจะเสร็จสิ้นแล้วก็ตาม แต่ก็ยังไม่ได้นำเสนอต่อรมต.กลาโหมนาย Nelson Jobim และนายเนลสันก็เคยบอกกับเพื่อนของเขาว่า เขาอาจจะไม่ตัดสินก่อนหมดวาระของตำแหน่งในเดือนเมษายน 2010

ประธานาธิบดี Luiz Inacio Lula da Silva ของบราซิล(ในขณะนั้น)เลือกเครื่องบิน Rafale โดยกล่าวไว้ว่าการตัดสินใจขั้นสุดท้ายของเขาในการเลือกเครื่องบินสำหรับบราซิล เขามองเรื่องการเมืองมากกว่าเรื่องเทคนิค

แหล่งข่าวในคณะรัฐมนตรีก็กล่าวว่าตอนนี้ก็แค่เจรจาต่อรองราคา Rafale ให้ลดลงมา เพราะราคาของ Rafale แพงที่สุดในบรรดาผู้แข่งขัน 3 รายสุดท้าย ถ้าลดราคาให้ก็เซ็นสัญญากันเลย
สรุปในรอบนี้

• ประธานาธิบดีเลือกเครื่องบิน Rafale ของฝรั่งเศส
• กองทัพอากาศเลือกเครื่องบิน Gripen ของสวีเดน
• ราคาของเครื่องบิน Rafale แพงที่สุดในบรรดา 3 ผู้แข่งขัน ดังนั้นบราซิลกำลังหาทางให้ Rafale ลดราคาลงมาเพื่อปิดดีลนี้

ในการต่อรองเครื่องบิน Rafale บราซิลต่อรองลงมาได้ 2 พันล้านคือจาก 8.2พันล้าน เหลือ 6.2 พันล้าน

แต่ยังไงก็ตาม ยังแพงที่สุดอยู่ดี เพราะ Gripen NG แค่ 4.5 พันล้าน และ F-18 แค่ 5.7 พันล้าน

Rafael

ประธานาธิบดี Luiz Inacio Lula da Silva  กล่าวว่าเขาจะประกาศผลการตัดสินใจเลือกเครื่องบินแบบใด ในวันที่ 7 กันยายน 2010 ระหว่างการเฉลิมฉลองวันชาติของบราซิล ซึ่งในงานนี้ประธานาธิบดีแห่งฝรั่งเศส นาย Nicolas Sarkozy ก็ได้รับเชิญให้ไปร่วมงานด้วย แต่จนแล้วจนรอด ประธานาธิบดี Lula ก็เลื่อนการตัดสินใจออกไปอีก เป็นภายหลังการเลือกตั้งประธานาธิบดีคนใหม่ในเดือนมกราคม 2011

โดยในการเลือกตั้งครั้งนี้นาย Lula ไม่สามารถลงสมัครได้อีกเนื่องจากอยู่ในตำแหน่งมาครบ 2 เทอมแล้วคือตั้งแต่ปี 2003-2006 และปี 2007-2010 แต่นาย Lula ได้สนับสนุนและผลักดันนาง Dilma Rousseff เด็กในสังกัดจนได้เป็นประธานาธิบดีสืบทอดจากตนต่อไป ซึ่งการที่นาย Lula ยังดึงการตัดสินใจประกาศผู้ชนะในโครงการ F-X2 ก็คงเพื่อจะให้ฝรั่งเศสช่วยสนับสนุนนาง Rousseff ให้ได้ขึ้นเประธานาธิบดี

เมื่อนาง Rousseff ได้ขึ้นตำรงตำแหน่งประธานาธิบดีของบราซิลเป็นคนที่ 36 ในเดือนมกราคม 2011 การประกาศผู้ชนะโครงการ F-X2 ก็ยังเลื่อนออกไปอยู่เรื่อยๆ จวบจนปัจจุบัน

นอกจากนสพ. Folha de Sao Paulo จะรายงานว่าเครื่องบิน Rafael ที่เป็นเต็งหนึ่งของโครงการนี้จะไม่ชนะแล้ว ก็ยังคาดการณ์ว่าการตัดสินใจขั้นสุดท้ายคงไม่เกิดขึ้นก่อนปี 2015 สิ่งบ่งชี้ก็คือรัฐบาลของนาง Rousseff กำลังถูกผู้มีสิทธิลงคะแนนเสียงวิจารณ์ประมาณการค่าใช้จ่ายจำนวน 1.1 หมื่นล้านเรียล(US$4.7พันล้าน) สำหรับจัดงานการแข่งขันชิงถ้วยฟุตบอลโลกปี 2014 ที่บราซิลได้เป็นเจ้าภาพ

Mirage 2000 ของบราซิล

มีสิ่งที่น่าสังเกตคืออายุของเครื่องบินมือสอง Mirage 2000 ที่บราซิลซื้อต่อมาจากฝรั่งเศสในปี 2005 นั้น (ฝรั่งเศสทะยอยส่งให้ 3 งวดคือในปี 2006 2007 และ 2008) น่าจะใช้ได้ถึง 16-18 ปี คือควรเสื่อมสภาพในราวปี 2025 แต่มีข่าวว่ากองทัพอากาศบราซิลจะปลดประจำการเครื่องบิน Mirage 2000 ภายในสิ้นปีนี้ (2013) นั่นก็คือใช้งานได้เพียง 6 ปีเท่านั้นเอง ราคา Mirage 2000 จำนวน 12 ลำคือ $60 ล้าน ซึ่งในตอนนั้น(ปี 2005)ทุกคนก็บอกว่าซื้อได้ราคาถูก ตกลำละ $5 ล้าน และกาลเวลาก็ได้เป็นเครื่องพิสูจน์คุณภาพของการจัดซื้อครั้งนั้น

อย่างไรก็ตาม เราก็มาคอยลุ้นกันต่อไปว่าในท้ายที่สุดแล้วเครื่องบินแบบใดจะได้รับการคัดเลือกเป็นผู้ชนะในโครงการ F-X2 ของบราซิล